نکات بهداشتی ویژه دختران و زنان
با رعایت برخی نکات بهداشتی میتوانید به میزان زیادی از بروز عفونت های مجاری ادراری و مهبـلی جـلوگـیری بعمل آورید.
نکته: تــرشحات طبیعی مهبل برای سلامت مهبل ضروری میباشد. در مهبل باکتریهای غیر بیماری زای طبیعی وجود دارنـد کـه وجـودشـان از بـروز عفونتهای باکتریایی و قارچی ممانعت بعمل می آورد.
نکته: ترشحات طبیعی مهبل شفاف و یا سفید،رقیق و یا غلیظ بوده اما بی بو و ایجاد سوزش و خارش نمیکند.
نکته: عفونتهای باکتریایی، قارچی، انگلی و عفونتهای ادراری معمولا در زنان شایع است بطور مختصر با با علایم این بیماریها آشنا شوید:
۱- عفونت قارچی(کلامیدیا): ترشحات سفید و پنیری شکل مهبل-تورم و درد در نواحی تناسلی-خارش شدید-مقاربت دردناک.
۲- عفونت باکتریایی:ترشحات سفید، خاکستری و زرد-بوی نامطبوع ماهی-خارش و سوزش-التهاب و تورم خفیف مهبل.
۳- عفونت انگلی(تریکومونا): خارش، سوزش و تورم شدید مهبل-ترشحات کف آلود خاکستری، زرد و یا سبز-بوی نامطبوع ماهی-درد حین ادرار و یا مقاربت جنسی.
۴- عفونت مجاری ادرار: احساس سوزش حین ادرار-وجود خون در ادرار-ادرار با بوی تند و تیره رنگ-اضطرار فراوان برای ادرار کردن حتی زمانی که مثانه نیمه پر باشد-قطره قطره آمدن ادرار-تکرار ادرار.
نکات بهداشتی ویژه دختران و زنان:
۱- پس از ادرار کردن و اجابت مزاج همیشه از سمت جلو بطرف عقب خود را بشویید. این کار از رانده شدن باکتریهای نواحی مقعد به مهبل جلوگیری میکند.
۲- در طی روز لباسهای زیر با جنس الیاف نخی بتن کنید. از پوشیدن لباسهای بدون تهویه مانند لباسهای نایلونی و ساخته شده ازسایر الیاف مصنوعی خودداری کنید. تا آنجا که ممکن است شبها بدون لباس زیر بخوابید تا مهبل با جریان هوا در تماس باشد.
۳- از پوشیدن لباسهای تنگ مانند شلوار جین، جوراب شلواری و مایو به مدت طولانی اجتناب کنید. لباسهای گشاد و راحت بتن کنید.
۴-برای شستشوی لباسهای زیر خود از شوینده های غیر معطر و ملایم استفاده کنید.
۵-از وان آب داغ و جکوزی استفاده نکنید.
۶-کاندومها و دیافراگمهای از جنس لاتکس و ژلهای اسپرم کش در برخی از زنان ایجاد تحریک میکنند که باید از سایر روشهای جلوگیری از باردار استفاده گردد.
۷- حین مقاربت جنسی از لغزنده کننده های (لوبریکیشن) پایه آب (محلول در آب) و غیر معطر استفاده کنید. از وازلین و لوبریکیشنهای حاوی سیلیکون استفاده نکنید.
۸-لباسهای زیر خود را حداقل هر دو روز در میان عوض کنید.
۹- حتما قبل و پس از آمیزش جنسی ادرار کنید.
۱۰-از پودر تالک در اطراف مهبل استفاده نکنید زیرا که پودر تالک رطوبت را در خود نگه میدارد.
۱۱- در صورتی که از تامپون در دوران قاعدگی استفاده میکنید حداکثر آن را هر ۴-۳ ساعت یکبار عوض کنید. پیش از گذاشتن تامپون دستهای خود را کاملا بشویید. در طی خواب شبانه هیچگاه از تامپون استفاده نکنید و جای آن از پد های بهداشتی استفاده کنید.
۱۲- نوار بهداشتی (پد) را میبایست هر ۶-۴ ساعت یکبار (حداکثر ۸ ساعت) عوض کرد. پیش از گذاشتن پد نیز دستهای خود را با آب و صابون بشویید.
۱۳-از تامپون، نوارهای بهداشتی و دستمال توالت معطر استفاده نکنید.
۱۴- همیشه مهبل و اطراف آن را خشک و تمیز نگه دارید. رطوبت رشد میکروبها و قارچها را سرعت میبخشد.
۱۵- بطور منظم سطح خارجی مهبل را با آب ولرم شستشو دهید. برای شستن مهبل نیازی به استفاده از صابون نمیباشد.
۱۶- حین استحمام از صابون و شامپوهای غیر معطر و ملایم استقاده کنید. از وان کف صابون نیز استفاده نکنید.
۱۷- هیچگاه لباسهای خیس و مرطوب را بتن نکنید. چنانچه لباسهایتان خیس شد فورا آن را عوض کنید.
۱۸-هنگام شامپو کردن و آب کشیدن موها حین استحمام سر خود را بسمت جلو خم کنید تا شامپو با مهبل و ناحیه تناسلی تماس نیابد.
۱۹- پس از استحمام با یک حوله نرم ناحیه تناسلی را به ملایمت خشک کنید. برای این کار میتوانید از سشوار (با درجه باد سرد ) نیز استفاده کنید.
۲۰-هیچگاه ادرار خود را نگه ندارید.
۲۱- از دوش مهبل استفاده نکنید. چراکه این عمل ترشحات و باکتریهای طبیعی و محافظ مهبل را میشوید.
۲۲- پس از استحمام ادرار کنید.
۲۳-از روابط جنسی پر خطر اجتناب کنید.
۲۴- در طی روز آب فراوان بنوشید. استرس و وزن خود را نیز کاهش دهید.
۲۵-مصرف روزانه ماست از بروز عفونتهای قارچی مهبل جلوگیری میکند.
۲۶-مصرف بی رویه و سر خود آنتی بیوتیکها میکروبهای مفید و طبیعی مهبل را از میان برده و زمینه ابتلا به عفونتهای قارچی را افزایش میدهد.
۲۷- خانمهای که در دوران حاملگی، شیر دهی ویائسگی میباشند و همچنین خانمهایی که از قرصهای ضد بارداری استفاده میکنند از آنجایی که سطوح هورمونهای بدن آنها دستخوش تغییر میشود میبایست بیشتر بهداشت فردی خود را رعایت کنند.
متاسفانه این روزها شیوع بیماریها و عفونتهایی که از طریق ارتباطات جنسی منتقل میشوند، بسیار گستردهتر شده و بسیاری از افراد در معرض خطرات ناشی از این بیماریها قرار دارند.
بیماریهای مقاربتی چه تعریفی دارند؟
بیماریهای مقاربتی ناشی از عفونتهای آمیزشی هستند که واگیر دارند و بهطور عمده از طریق آمیزش جنسی با فرد آلوده انتقال مییابند. البته این عفونتها در بیشتر کشورها شایع بوده و کشور ما نیز از این قاعده مستثنا نیست اما آمار نگرانکنندهای نداریم.
باید گفت نقص در تشخیص و درمان اکثر این بیماریها در مراحل اولیه ممکن است عوارض و مشکلات شدیدی از جمله نازایی، بارداری خارج از رحم، عفونت رحم و لولههای رحمی، سرطانهای دستگاه تناسلی زنان، ناهنجاریهای مادرزادی نوزادان، مرگ و میر داخل رحمی و یا دوره نوزادی و دردهای مزمن شکمی را ایجاد کند اما اکثر آنها اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، قابل درمان هستند.
آیا بیماریهای مقاربتی در خانمها شایعتر است؟
بله، محیط دستگاه تناسلی زن به گونهای است که احتمال ابتلای زنان به عفونتهای تناسلی بیشتر از مردان است و این عفونتها برای زنان مسایل و مشکلات بیشتری به وجود میآورند اما مردان هم در اثر عفونتهای تناسلی ممکن است دچار ناباروری، درد طولانیمدت و بیماریهای خطرناک (ایدز، هپاتیت و...) شوند.
این بیماریها بیشتر با چه علایمی بروز میکنند؟
یکی از علامتهای مهم عفونتهای آمیزشی وجود زخم و ترشحات غیر عادی است و اکثر خانمهای مبتلا به این بیماریها با مراجعه به پزشک از درد زیر دل، مقاربت دردناک، ترشحات مهبلی، خونریزی زیاد و طولانیمدت، سوزش ادرار، عادت ماهیانه دردناک، تب و گاهی تهوع و استفراغ و خونریزی در فواصل عادات ماهیانه یا در زمان نزدیکی، وجود ترشحات چرکی، زخمی یا شکننده بودن دهانه رحم و زخم تناسلی شکایت دارند.
سوزاک یکی از شایعترین بیماریهای مقاربتی است. این بیماری در خانمها چه علایمی دارد و از چه طریقی منتقل میشود؟
سوزاک یک بیماری عفونی قابل درمان و منتقله از طریق تماس جنسی است. باکتری ایجاد کننده سوزاک میتواند مجاری تناسلی، دهان و رکتوم را در هر دو جنس درگیر کند.
بانوان اکثرا بدون علامت هستند اما افزایش ترشحات مهبلی، سوزش به هنگام خروج ادرار و خونریزیهای نامرتب قاعدگی هم میتواند علایم ابتلا به این بیماری باشد. در هر صورت، مجرای تناسلی و گردن رحم فرد مبتلا آلودهکننده است. در اینجا باید تاکید کنم که همه عفونتهای آمیزشی علامت ندارند. به همین علت برای تشخیص دقیق لازم است از معاینه یا آزمایش کمک گرفته شود. در هر حال این بیماری از طریق ارتباط دهانی، مهبلی، مقعدی و همچنین از طریق مادر آلوده به فرزند در هنگام بارداری منتقل میشود.
در مورد سیفلیس هم که جزو بیماریهای مقاربتی است، توضیح میدهید؟
سیفلیس در اثر تماس مستقیم با یک زخم از شخص مبتلا به شخص سالم منتقل میشود. ارتباط دهانی، مهبلی، مقعدی یا لمس کردن قسمتهای عفونی از جمله راههای انتقال این بیماری است و علایم پس از گذشت مدت زمان 2 تا 4 هفته پس از ابتلا بهصورت زخمهای شدید گرد و بی دردی در محل عفونی شده پدیدار میشوند و مانند سوزاک درمان آنتی بیوتیکی دارد. البته بیماری کلامیدیا هم با استفاده از همین روش درمان میشود.
کلامیدیا هم جزو همین بیماریها است؟
بله. کلامیدیا یکی از متداولترین عفونتهای باکتریایی مقاربتی به شمار میرود و در خانمها موجب عفونت دهانه رحم میشود. چنانچه این بیماری به موقع درمان نشود میتواند مشکلات جدی را برای فرد ایجاد کند. نشانهها و علایم بیماری غالبا بین یک تا 3 هفته پس از ابتلا به صورت افزایش اندک ترشحات رحمی (که در اثر ملتهب شدن دهانه رحم ایجاد میشود)، درد زیر شکم، احساس درد هنگام آمیزش جنسی و حتی سوزش و تورم دردناک چشمها آشکار میشود اما ممکن است تا مدت زیادی هم نشانهای ظاهر نشود.
همه این بیماریهایی که گفتید قابل درمان هستند. آیا بیماری مقاربتی غیر قابل درمان هم وجود دارد؟
تبخال ناحیه تناسلی یکی از مهمترین این بیماریها و یک عفونت ویروسی ناحیه تناسلی است که از راه آمیزشی انتقال مییابد. در حال حاضر نمیتوان تبخال ناحیه تناسلی را معالجه کرد اما با درمان میتوان علایم بیماری را تخفیف داد و از عود بیماری جلوگیری کرد. داروهای ضدویروسی خوراکی غالبا برای درمان اولین حمله عفونت تبخال ناحیه تناسلی و عود عفونت تجویز میشوند و در بعضی از بیماران این داروها ممکن است برای پیشگیری نیز تجویز شوند.
البته نوع موضعی مالیدنی این داروها ضدویروسی نیز موجود هستند اما به اندازه خوراکی مؤثر نیستند. تاولهای دردناک و زخمهای باز که قبل از آن خارش، سوزش یا احساس آزردگی در ناحیه تناسلی وجود دارد، از علایم ابتلا به این بیماری است. هنگامی که علایم وجود ندارد، ویروس به حالت خفته درآمده است و وقتی که ویروس دوباره فعال شود، علایم باز میگردند اما بازگشت علایم به معنای عفونت جدید نیست. از طرفی، تاولها ممکن است به درون مجرای تناسلی تا گردن رحم و نیز پیشابراه گسترش یابند. پس از چند روز، تاولها میترکند و از آنها زخمهایی کم عمق و دردناک بر جای میماند که یک تا سه هفته به طول میانجامد ولی ویروس برای همیشه در بدن باقی میماند.
زگیل تناسلی هم مشابه تبخال تناسلی غیرقابل درمان است؟
بسیاری از افراد جامعه اینطور فکر میکنند اما ویروس عامل این بیماری (زگیل تناسلی) موجب زگیل در ناحیه تناسلی میشود. در ابتدا، زگیلهای تناسلی کوچک، سفت و بدون درد هستند و ممکن است در ناحیه واژن باشند. همچنین ممکن است در اطراف مقعد به وجود بیایند و اگر در مراحل اولیه درمان نشوند، ممکن است بزرگ شوند و نمایی گلکلمی و گوشتی پیدا کنند اما اهمیت این زگیلها در آن است که برخی از آنها ممکن است خطر سرطان دهانه رحم یا سایر سرطانهای منطقه تناسلی را افزایش دهند. درمان آنها با یک پماد که روی ضایعه مالیده میشود، امکانپذیر است. البته راههای درمانی دیگر نیز وجود دارد که از جمله آنها میتوان به فریز کردن آن با یک جسم بسیار سرد اشاره کرد که توسط پزشک انجام میشود.همچنین برای برداشتن زگیلهای بزرگ ممکن است نیاز به جراحی باشد
چگونه میتوان از ابتلا به بیماریهای مقاربتی پیشگیری کرد؟
رعایت اصول اخلاقی و بهداشتی در روابط جنسی و نداشتن رفتارهای جنسی پرخطر، وفاداری به همسر و داشتن رفتار جنسی مسوولانه، خویشتنداری و اجتناب از روابط جنسی با شرکای جنسی متعدد، استفاده از کاندوم، شستشوی دستگاه تناسلی، ادرار کردن بعد از تماس جنسی، شستشو و انتخاب لباس زیر مناسب از جمله راههای پیشگیری از این بیماریها هستند.
عفونت زنانه دردسرساز!درباره شایع ترین بیماری زنان چه می دانید؟
بعضی وقت ها باید بیشتر مراقب خودمان باشیم ولی توجه چندانی به این مسئله نداریم. در حالی که همه ما به راحتی می توانیم بیمار شویم و هیچ استثنایی هم برای این موضوع وجود ندارد.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از برترینها، گاهی می خواهیم از ابتلا به بیماری پیشگیری کنیم ولی برعکس عمل می کنیم و به جای پیشگیری از بیماری، زمینه ابتلا به بیماری را فراهم می کنیم. بعضی وقت ها با خوددرمانی وضعیت بدتری را به وجود می آوریم و گاهی با به تعویق انداختن درمان، برای خود مشکلات زیادی را ایجاد می کنیم.
عفونت واژن یکی از بیماری هایی است که خانم های بسیاری در طول زندگی خود آن را بارها و بارها تجربه می کنند و در نگاه اول شاید عفونت واژن یک بیماری ساده به نظر برسد ولی ابتلا به این بیماری خالی از دردسر نیست و باید حتما تحت نظر پزشک درمان شود.
«دکتر عزیزه قاسمی نژاد» متخصص زنان و فلوشیب نازایی و دانشیار علوم پزشکی دانشگاه تهران نکات مهمی را که درباره عفونت واژن می خواهید بدانید، به شما می گوید.
اشتباه نکنید
عفونت واژن مثل هر بیماری دیگری دارای علائم مخصوص به خود است. مهمترین علائم ابتلا به عفونت واژن ترشحات غیرطبیعی محسوب می شود. البته باید به این نکته توجه داشت که ترشحات باید حتما با خارش یا سوزش همراه باشند، در غیر این صورت می توانند نشانه ای از تخمک گذاری طبیعی ماهانه باشند.
یکی دیگر از علائم ابتلا به عفونت واژن که خانم ها باید آن را جدی بگیرند، تغییر رنگ ترشحات است. ترشحات می توانند به رنگ های زرد، سبز و خاکستری دربیایند. حتی ترشحات بی رنگی که همراه با خارش و سوزش باشند نیز نشاندهنده ابتلا به عفونت واژن است. بوی بد هم می تواند یکی دیگر از نشانه های ابتلا به عفونت واژن باشد.
شایع ترین بیماری زنان را بشناسید
عفونت واژن یکی از شایع ترین بیماری های زنان محسوب می شود و بیشترین مراجعات خانم ها به درمانگاه های زنان و زایمان به دلیل ابتلا به عفونت واژن است. عفونت واژن با نام «واژنیت» شناخته می شود.
این بیماری در سنین 14 تا 49 سال بسیار شایع است و هر خانمی در طول عمر خود بارها و بارها می تواند به این بیماری مبتلا شود، در واقع از زمانی که تخمک گذاری در بدن اتفاق می افتد، شانس ابتلا به عفونت واژن نیز بالا می رود.
وقتی عفونت به سراغ تان می آید
گاهی اوقات دلیل خارش یا سوزش ارتباطی به عفونت ندارد که تشخیص این مسئله بر عهده پزشک متخصص است. برای مثال زنان یائسه مستعد خارش و سوزش هستند که این خارش و سوزش ناشی از عفونت نیست. زمانی که خانم ها به سن یائسگی می رسند، تخمدان های آنها عملکرد قبلی خود را از دست می دهند و هورمون هایی که قبل از یائسگی در بدن ترشح می شدند از بین می روند. نتیجه از بین رفتن ترشح هورمون ها، نازک شدن پوست است که در نتیجه این مسئله خارش ایجاد می شود و خارش زیاد، سوزش را برای فرد به وجود می آورد.
کودکان هم مبتلا می شوند؟
کودکان دختر هم می توانند همانند افرادی که به سن بلوغ رسیده اند، دچار عفونت واژن شوند که البته این مسئله در کودکان خیلی کمتر دیده می شود. زمانی که مادر بهداشت را به خوبی رعایت نکند و پوشک و لباس های کودک را در زمان مناسب عوض نکند، این مسئله می تواند باعث ابتلای کودک به این عفونت شود که علامت ابتلا به آن در کودکان نیز سوزش و خارش می تواند باشد و در صورت مشاهده این مسئله باید کودک را برای درمان نزد پزشک برد تا مشکلات جدی تری برای او به وجود نیاید.
وقتی در بهداشت افراط می کنید
برخی از میکروارگانیسم ها به شکل طبیعی در واژن همه افراد وجود دارند که این میکروارگانیسم ها با بدن انسان هم زیستی دارند. زمانی که بنا بر هر دلیلی تعداد این میکروارگانیسم ها زیاد شود، فرد دچار عفوت واژن خواهد شد. یکی از کارهایی که خانم ها را می تواند مستعد ابتلا به این نوع عفونت کند، استفاده بیش از اندازه و غیرمنطقی از دوش های واژینال و ژل بهداشتی است.
این دوش ها می توانند در برخی از افراد علاوه بر ایجاد حساسیت و آلرژی، با افزایش تعداد میکروارگانیسم های طبیعی بدن، باعث ابتلا به عفونت واژن شوند. یکی دیگر از مواردی که می تواند منجر به این نوع عفونت شود، استفاده از تامپون هاست. به همین دلیل نباید از این نوع محصولات استفاده کرد.
عفونتی که تکرار می شود
گاهی برخی از میکروارگانیسم ها (انگل عامل این نوع عفونت) به شکل طبیعی در بدن خانم ها وجود ندارد و از طریق رابطه زناشویی از همسر به فرد منتقل می شوند، در چنین شرایطی هم باید خانم و هم همسر او تحت درمان قرار بگیرند در غیر این صورت مجددا بعد از درمان، عفونت منتقل خواهد شد.
عوامل دیگر برای ابتلا
یکی دیگر از عواملی که می تواند باعث ابتلا به عفونت واژن شود، بارداری است. به همین دلیل خانم های باردار باید مرتبا معاینات دوره ای خود را انجام بدهند تا در صورت ابتلا به این نوع عفونت درمان شوند.
ابتلا به بیماری دیابت می تواند خانم ها را مستعد ابتلا به عفونت واژن به ویژه عفونت های قارچی کند. یکی دیگر از دلایل ابتلا به عفونت واژن استفاده از داروهایی است که به منظور کاهش ایمنی برای برخی از بیماران به ویژه بیمارانی که پیوند کلیه و کبد انجام داده اند، تجویز می شود.
لطفا آرام باشید
شاید خیلی از افراد تصور کنند که استرس یکی از دلایل ابتلا به عفونت واژن است، در حالی که استرس نقش چندانی در ابتلا به این نوع عفونت ندارد و فردی که دچار استرس می شود، تنها ممکن است خارش را تجربه کند که این مسئله ارتباطی به عفونت ندارد و برخی از خانم ها ابتلا به عفونت را با استرس مرتبط می دانند که این مسئله از نظر علمی ثابت نشده است.
بهداشت حرف اول را می زند
یکی دیگر از مواردی که باید مورد توجه خانم ها قرار بگیرد رفتن به اپیلاسیون است. چنانچه برای انجام اپلاسیون، بهداشت رعایت نشود، می تواند احتمال ابتلا به عفونت واژن را بالا ببرد. گرچه تاکنون گزارشی مبنی بر ابتلا از طریق اپیلاسیون گزارش نشده ولی خانم ها باید به این مسئله توجه کافی داشته باشند.
خوددرمانی را فراموش کن!
برخی از افراد برای درمان بیماری به خوددرمانی روی می آورند که این مسئله در عفونت واژن نیز دیده می شود. از آنجایی که عوامل ابتلا به عفونت واژن زیاد هستند، درمان های متفاوتی باید در نظر گرفته شوند که تشخیص نوع عامل ابتلا به عفونت توسط بیمار ممکن نیست.
برای مثال برخی از افراد تصور می کنند که با استفاده از یک پماد مخصوص عفونت با باکتری، می توانند از شر عفونت رها شوند، در حالی که عامل عفونت می تواند قارچی باشد که باید از داروهای مخصوص ضد قارچ کمک گرفت.
گاهی افراد با به تعویق انداختن درمان اصولی توسط پزشک، باعث مزمن شدن عفونت می شوند. همچنین مصرف خودسرانه دارو می تواند باعث مقاوم شدن عامل ابتلا به عفونت شود. گاهی در کنار درمان عفونت باید کارهای دیگری نیز برای بیمار انجام شود. برای مثال، در برخی موارد عفونت می تواند نشانه ای از ابتلا به بیماری های جدی تر باشد.
همچنین گاهی عفونت می تواند نشانه ای از ابتلا به تب خال تناسلی، اچ.آی.وی، سوزاک، زگیل تناسلی، سرطان دهانه رحم و ... باشد. به همین دلیل پزشک متخصص زنان در کنار درمان عفونت واژن ممکن است تست پاپ اسمیر (تستی که برای غربالگری سرطان انجام می شود) و کارهای دیگری را برای بیمار در نظر بگیرد که در زمان خوددرمانی چنین مواردی از نظر دور می ماند.
درمان آسان و سریع
چنانچه خانم ها با مشاهده اولین علائم عفونت به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند، درمان به راحتی و خیلی سریع اتفاق می افتد. درمان هایی که پزشک متخصص زنان در نظر می گیرد با توجه به عامل به وجود آورنده عفونت متفاوت است و داروها می توانند به صورت موضعی، خوراکی یا هر دو باشند.
نحوه مصرف دارو مهم است و خانم ها (و در برخی عفونت ها، همسر) باید دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنند تا دوره درمان تکمیل شود و اثری از عفونت در بدن باقی نماند. معمولا درمان 7 تا 8 روز به طول می انجامد.
سرکه می تواند به درمان عفونت کمک کند، به همین دلیل خانم ها می توانند در یک لگن تمیز که در آن آب ولرم به همراه مقدار کمی سرکه (به صورت رقیق) ریخته شده است، برای چند دقیقه بنشینند.
اتفاق های ناخوشایند از راه می رسند
وقتی افراد درمان عفونت واژن را جدی نگیرند باید منتظر مشکلات ناخوشایند باشند. برای مثال عدم درمان برخی از عفونت ها می تواند باعث مسدود شدن یا ایجاد چسبندگی در لوله های فالوپ (لوله های تخمدان) شود. همچنین ممکن است عدم درمان، آبسه تخمدان و آسیب جدی تخمدان را به همراه داشته باشد که می تواند باعث نازایی شود.
درمان عفونت در بارداری را باید جدی گرفت چون عفونت می تواند پاره شدن کیسه آب را به همراه داشته باشد. زایمان زودرس یکی دیگر از مشکلات عدم درمان عفونت واژن محسوب می شود.
باید نباید
لباس هایی برای ابتلا به عفونت!
* امروزه سبک زندگی و نوع لباس پوشیدن با تغییرات زیادی همراه شده است که این تغییرات می تواند خانم ها را مستعد ابتلا به عفونت واژن کند. اگر می خواهید از ابتلا به عفونت واژن پیشگیری کنید، باید از پوشیدن شلوارهای تنگ و چسبان مثل ساپورت و شلوارهای جین خیلی تنگ خودداری کنید.
* یکی دیگر از مواردی که می تواند باعث ابتلا به عفونت واژن شود، پوشیدن لباس هایی است که جنس آنها نخی نیست. برای اینکه دچار این نوع عفونت نشوید نباید لباس هایی که جنس آنها پلاستیکی است، بپوشید. انتخاب یک لباس زیر مناسب نخی می تواند در این مسئله بسیار مهم باشد.
* تعویض روزانه لباس ها به ویژه لباس های زیر یکی دیگر از مواردی است که باید به آن توجه ویژه شود. لباس های خود را نباید در حمام یا روی شوفاژ قرار بدهید و حتما باید زیر نور مستقیم آفتاب یا نور غیرمستقیم آفتاب (از پشت پنجره قرار بدهید. اتو کشیدن لباس ها هم می تواند در این مسئله نقش مهمی داشته باشد و مانع از ابتلا به عفونت واژن شود.
* خشک کردن واژن با دستمال توالت باید انجام شود ولی افراط در این مسئله نیز می تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد و گاهی منجر به عفونت شود.
* برای پیشگیری از عفونت نباید از محصولات بهداشتی که در آنها عطر و مواد خاص به کار رفته است، استفاده کرد چون این دسته از مواد می توانند باعث ابتلا به آلرژی و گاهی فعال شدن میکروارگانیسم ها شوند.
* خانم ها هنگام شستشوی خود، این کار را از سمت جلو به عقب انجام بدهند چون مدفوع یکی از مهمترین عواملی است که می تواند منجر به عفونت در این ناحیه شود.
سردرد میگرنی یکی از شایع ترین انواع سردردها می باشد. برخی اوقات درد در قسمت پیشانی، اطراف چشم و یا در پشت سر دیده می شود، ولی معمولا درد میگرن در یک طرف سر است.
هنگامی که سیستم عصبی، سیستم عروقی و جابجایی مواد شیمیایی در مغز با هم تداخل می کنند، سردرد میگرنی بروز می کند.
رابطه سیستم عصبی سمپاتیک با میگرن
سیستم عصبی سمپاتیک، جزء سیستم عصبی خودکار است و استرس و درد را کنترل می کند.
در طی حملات میگرنی، سیستم عصبی سمپاتیک تحریک می شود.
فعالیت عصب سمپاتیک باعث تاخیر در تخلیه معده به روده کوچک می شود.
افزایش فعالیت عصب سمپاتیک موجب کاهش گردش خون و بیرنگ شدن پوست و سرد شدن دست ها و پاها می گردد.
افزایش فعالیت عصب سمپاتیک موجب حساسیت به نور و صدا می شود وتاری دید را زیاد می کند.
علائم میگرن
بیشتر حملات میگرن با سردرد همراه است.
- سردرد میگرنی معمولا در یک شقیقه همراه با درد شدید و ضربان دار می باشد. برخی اوقات درد در پیشانی، اطراف چشم و یا در پشت سر قرار دارد. ولی معمولا درد در یک طرف سر قرار دارد، گرچه در یک سوم موارد، درد در هر دو طرف سر قرار دارد.
- به طور کلی هنگامی که از بی خوابی رنج می برید، سردرد میگرنی شروع می شود.
- معمولا سردرد میگرنی در اثر فعالیت های روزانه از قبیل: بالا رفتن از پله، تشدید می شود.
- تهوع و استفرغ، اسهال، رنگ پریدگی صورت، سرد شدن دست و پا و حساسیت به نور و صدا در میگرن وجود دارد.
بیمار میگرنی معمولا ترجیح می دهد در طی حملات در یک اتاق تاریک و ساکت دراز بکشد. حملات میگرن بین 4 تا 72 ساعت طول می کشد
به طور میانگین 40 تا 60 درصد حملات میگرنی با علائم زیر همراه است:
- خواب آلودگی
- زودرنجی
- خستگی
- افسردگی و یا خوشحالی زیاد
- تشنگی بیش از حد و افزایش حجم ادرار
- یبوست و یا اسهال
- کمبود انرژی بدن و خمیازه کشیدن
- میل زیاد به خوردن غذاهای شیرین و یا شور
انواع سردرد میگرنی
1- هاله میگرن: حدود 20 درصد سردردهای میگرنی وابسته به هاله می باشند. این نوع میگرن می تواند باعث تغییرات بینایی، حرکتی و احساسی شود. هاله های میگرنی عبارتند از: نور، صدا، توهم، طعم و بوی غیرطبیعی که باعث ایجاد سردرد می شوند.
بیشترین نورهای ایجادکننده میگرن عبارتند از: نور چشمک زن، نور زیاد، نور نامنظم و نور موجدار.
همراه این نوع سردرد، سوزن سوزن شدن دست و یا اطراف دهان و بینی در یک طرف بدن شایع است.
بعد از گذشت 24 ساعت از حمله میگرن، فرد ممکن است احساس کمبود انرژی و سردرد خفیف همراه با حساسیت به نور و صدا داشته باشد.
2- میگرن ورتبروباسیلار (Vertebrobasilar): توسط اختلال عملکرد در ساقه مغز بوجود می آید. ساقه مغز، پایین ترین قسمت مغز است که مسئول فعالیت های خودکار می باشد.
علائم این میگرن شامل غش کردن، سرگیجه و تاری دید است.
3- میگرن مربوط به فلج نیمه بدن (Hemiplegic):
دارای علائم:
فلج و یا ضعف در یک طرف بدن و علائمی شبیه سکته مغزی می باشد.
فلج و یا ضعف موقتی می باشد، اما گاهی برای چند روز ادامه دارد.
4- میگرن چشمی ( Ocular) : یک نوع میگرن نادر است.
حملات تکراری کاهش جزئی بینایی و یا نابینایی کامل در یک چشم که کمتر از یک ساعت باقی می ماند و می تواند با سردرد همراه باشد.
نابینایی غیرقابل برگشت از عوارض این میگرن می باشد.
در برخی زنان، هنگام عادت ماهیانه، هورمون استروژن در خون کم می شود و موجب بروز سردرد میگرنی می گردد
ویژگی های سردرد میگرن
موسسه بین المللی سردرد، مشخصات میگرن را این گونه بیان می کند: فرد بیش از 5 بار دچار سردرد شده باشد و هر کدام 4 تا 72 ساعت طول کشیده شده باشد.
دارای حداقل دو ویژگی زیر باشد:
سردرد یکطرفه سر، ضربان دار، متوسط و یا شدید که با تحرک بدنی بدتر می شود.
به علاوه باید حداقل یک مورد زیر را داشته باشد:
تهوع یا استفراغ، ترس از صدا و ترس از نور.
درمان های خانگی میگرن
- با استفاده از کمپرس سرد، بیوفیدبک و روش های تمدد اعصاب می توان حملات میگرنی را متوقف کرد.
- خوابیدن یکی از بهترین درمان های میگرن می باشد.
- طب سوزنی نیز مفید است.
دارودرمانی میگرن
میگرن های خفیف که با فعالیت های روزانه فرد تداخلی ندارند، معمولا با داروهای مسکن بدون نسخه (مثل استامینوفن) و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (مثل بروفن و ادویل) بهبود می یابند.
آسپیرین و کافئین نیز برای درمان میگرن استفاده می شوند.
اما اگر درد متوسط تا شدید باشد، باید نزد پزشک بروید تا داروی مناسبی را برایتان تجویز کند.
* هشدار
- کودکان و نوجوانان، افراد دچار عدم تعادل، مصرف کنندگان وارفارین (ضد انعقاد خون)، افرادی که سابقه زخم معده و روده دارند و بیماران کبدی نباید از آسپرین و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی استفاده کنند.
- نباید از داروهای مسکن زیاد استفاده کنید، زیرا در صورت مصرف زیاد، تاثیرشان بر درد کم خواهد شد.
تشدیدکننده های میگرن
اگر در معرض یک عامل تشدیدکننده میگرن قرار بگیرید، ممکن است ساعت ها و یا دو روز بعد به سردرد میگرنی دچار گردید.
البته باید گفت که قرار گرفتن در معرض این تشدیدکننده ها همیشه موجب سردرد نمی شود. همچنین اجتناب از عوامل تشدیدکننده میگرن نیز موجب جلوگیری کامل از سردرد نمی شود.
کافئین مثل قهوه در مقادیر کم باعث افزایش هوشیاری و انرژی بدن شود. اما کافئین زیاد باعث بی خوابی، زودرنجی، اضطراب و سردرد می شود
در اینجا 14 عامل تشدیدکننده میگرن را می گوییم:
- استرس
- اختلالات خواب: کم خوابیدن، زیاد خوابیدن، کیفیت پایین خواب و بیدار شدن مکرر در طول خواب شب.
- گرسنگی بیش از حد که موجب آزاد شدن هورمون های وابسته به استرس و افت قند خون می شود.
- هورمون ها: در برخی زنان، هنگام عادت ماهیانه، هورمون استروژن در خون کم می شود و موجب بروز سردرد میگرنی می گردد. به این نوع میگرن، میگرن قاعدگی گویند و از دو روز قبل تا یک روز بعد از قاعدگی ادامه دارد. مصرف قرص های ضدبارداری نیز به دلیل کاهش هورمون استروژن باعث میگرن می شود.
- نور زیاد و نور چشمک زن
- بوهای مختلف
- دود سیگار
- الکل
- پنیر کهنه (موادغذایی دارای تیرامین) : هنوز شواهدی مبنی بر آنکه یک رژیم غذایی دارای مقادیر کم تیرآمین باعث کاهش میگرن می شود، وجود ندارد.
- شکلات: گزارش شده است که شکلات باعث سردرد میگرنی می شود، اما مطالعات علمی هنوز این رابطه را ثابت نکرده است.
- گلوتامات سدیم ( MSG) که در غذاهای چینی، سبزیجات کنسرو شده، سوپ ها و گوشتهای کنسرو شده وجود دارد.
- نیتریت که در سوسیس، کالباس، ماهی دودی و هر نوع گوشت فرآوری شده می باشد.
- آسپارتام
- کافئین: کافئین مثل قهوه در مقادیر کم باعث افزایش هوشیاری و انرژی بدن شود. اما کافئین زیاد باعث بی خوابی، زودرنجی، اضطراب و سردرد می شود.
جلوگیری از میگرن
- از عوامل تشدیدکننده میگرن که در بالا ذکر شدند، دوری کنید.
- سیگار نکشید.
- هیچ وعده غذایی اصلی را ترک نکنید.
- از گرسنگی بیش از حد خودداری کنید.
- به مقدار کافی مایعات بنوشید.
- به مقدار کافی بخوابید. هر روز سر یک ساعت مشخص بخوابید و سر یک ساعت مشخص از خواب بیدار شوید.
- به طور مرتب ورزش کنید.
- با استفاده از ورزش منظم و تکنیک های تمدد اعصاب، استرس را از خودتان دور کنید.
- در روز کمتر از دو لیوان نوشیدنی های کافئیندار مصرف کنید.
- از نور زیاد و درخشان دوری کنید و در روزهای آفتابی حتما از عینک آفتابی استفاده کنید.
مختصری از آناتومی رحم
رحم عضوی عضلانی، تو خالی و گلابی شکل است که در پایین شکم بین مثانه و راست روده قرار گرفته است. دیوارههای رحم از دو لایه بافتی [لایه داخلی (آندومتر) و لایه خارجی(میومتر)] تشکیل شده است. از دو گوشه بالایی رحم دو لوله ظریف، قابل انعطاف و نرم به نام لولههای رحمی (لولههای فالوپ) به طرف دیواره جانبی لگن کشیده شده که انتهای آن بصورت شیپور در محوطه شکم آزاد است. وظیفهی این لولهها هدایت تخمک آزاد شده از تخمدان و همچنین تخم بارور شده به طرف رحم است. در سنین باروری لایه داخلی رحم که به آن آندومتر نیز گفته میشود، هر ماه رشد میکند و جدارش ضخیم میشود تا برای بارداری آماده گردد. در این فرایند اگر زن باردار نشود، بافت ضخیم شده همراه با خون از راه مهبل به بیرون میریزد که به آن عادت ماهانه یا قاعدگی گفته میشود.
سرطان رحم یکی از قابل درمانترین سرطانها است (به شرطی که در مراحل اولیه تشخیص و درمان شود.) با این حال اطلاع رسانی کمی در زمینه این سرطان و یا عود مجدد آن انجام شده است و پیش آگاهی در این زمینه ضعیف است.
تومورهایی که در رحم بوجود میآیند به دو نوع خوش خیم یا بد خیم تقسیم بندی میشوند.
تومورهای خوش خیم: مهمترین تومور خوش خیم فیبروم رحم است. در واقع فیبرومها شایعترین تومور خوش خیم رحم هستند. (به تودههای غیر سرطانی و خوش خیم که در ناحیه رحم رشد میکنند فیبروم اطلاق میشود.) این تومورها معمولا در حدود ۴۰ سالگی پیدا میشوند . یک خانم ممکن است در آن واحد به چند فیبروم مبتلا باشد. در بیشتر موارد فیبرومها علائمی ندارند و احتیاج به درمان هم ندارند ولی باید توسط پزشک کنترل شوند. فیبرومها میتوانند بر حسب اندازه و محل تومورها علائمی داشته باشند. این علائم عبارتند از:
خونریزی نامنظمترشحتکرر ادرار
زمانی که فیبرومها سبب خونریزی شدید شده و با فشار روی اعضای مجاور ایجاد درد کنند، درمان جراحی و یا طبی صورت میگیرد. وقتی زنان به سن یائسگی میرسند، فیبرومها کوچک شده و در پارهای موارد خود بخود از بین میروند.
تومورهای بدخیم: تومورهای بدخیم را میتوان مترادف با سرطان دانست. این تومورها بافتها و اعضاء مجاور را مورد حمله قرار داده و از طریق جریان خون و لنف (لنف مایعی بیرنگ و متمایل به زرد است که در رگهای لنفاوی جریان دارد.) به تمام نقاط بدن منتشر میشوند . امکان متاستاز سرطان رحم به استخوانها، ریهها و کبد وجود دارد. (متاستاز به معنی انتقال سلولهای سرطانی به مناطق دور از تومور اولیه است.) سرطان رحم ممکن است به علت تغییرات در سلولهای اندومتر در طول چند سال قبل یا بعد از یائسگی بروز کند.
نکته: سرطان رحم را نباید با سرطان دهانه رحم که یک نوع سرطان کاملا متفاوت است، یکی دانست.
علائم سرطان رحم
این سرطان معمولا بعد از یائسگی بروز میکند و خونریزی غیرعادی بخصوص بعد از یائسگی، از شایعترین علائم سرطان رحم است که ممکن است کم یا زیاد باشد. خونریزیهای دوران یائسگی را نباید ساده انگاشت. علائم زیر ممکن است با شروع سرطان رحم همراه باشند:
خونریزی و ترشح غیرعادی بخصوص بعد از یائسگی و یا خونریزی زیاد هنگام عادت ماهانه (اگر بیمار هنوز به سن یائسگی نرسیده باشد، این سرطان ممکن است باعث نامنظم و یا سنگینتر شدن دورههای قاعدگی شود)اشکال و یا درد در هنگام ادرار کردن مقاربت دردناک یا همان دیسپارونیادرد در ناحیه لگن
علائم مذکور ممکن است مربوط به سرطان رحم و یا سایر شرایط غیرعادی باشد و برای تشخیص اینکه آیا بروز این علائم به دلیل بروز سرطان است یا نه، باید به پزشک مراجعه نمائید تا معاینات و آزمایشهای زیر صورت پذیرد:
معاینات بالینی و آزمایشگاهی دستگاههای ادراری، تناسلی و گوارشی: در معاینه داخلی اگر تومور و یا تغییراتی وجود داشته باشد، این تغییرات مشاهده میشوند. برای انجام این روش از یک میلهی باریک مجهز به دوربینهای ویژه که از دهانه رحم به داخل رحم هدایت میشود، به منظور مشاهده داخل رحم (هیستروسکوپی) استفاده میشود.نمونه برداری از لایه داخلی بافت رحم و بررسی آن زیر میکروسکوپانجام آزمایش پاپ اسمیر (تمام زنان بعد از ازدواج باید آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند.)معاینه لگن: معاینه لگن برای بررسی واژن، رحم، مثانه و رکتوم انجام میشود. پزشک این اندامها را بهدنبال هرگونه تغییری در شکل و اندازهشان لمس میکند. پزشک برای دیدن قسمت بالای دهانه رحم و واژن وسیلهای به نام اسپکلوم Speculum را وارد واژن میکند.
علت سرطان رحم
علت سرطان رحم مشخص نیست و پزشکان به ندرت میتوانند توضیح دهند چرا یک زن سرطان میگیرد و دیگری نمیگیرد. اما آنچه مسلم است این است که سرطان رحم به علت یک آسیب و یا صدمه ایجاد نمیشود و مسری نیست. ولی عواملی وجود دارند که میتوانند خطرساز بوده خطر ابتلا را افزایش دهند:
عوامل خطرساز
سن: همانگونه که گفته شد سرطان رحم معمولا پس از یائسگی بروز میکند؛ بنابراین این بیماری در زنان ۵۰ سال به بالا بیشتر شایع است و خطر ابتلا با افزایش سن بیشتر میشود.مصرف استروژن: خانمهایی که معمولا بعد از یائسگی برای جلوگیری از پوکی استخوان و کم کردن خطرات بیماریهای قلبی به مصرف طولانی مدت و مقدار زیاد استروژن روی میآورند، شانس ابتلا به سرطان رحم در آنها بیشتر است. در واقع خانمهایی که از استروژن بدون پروژسترون استفاده میکنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.مصرف تاموکسفین: خطر ابتلا به بیماری در زنانی که داروی تاموکسیفن را برای پیشگیری یا درمان سرطان پستان مصرف میکنند افزایش مییابد. پزشکان زنانی را که تاموکسیفن مصرف میکنند برای کشف نشانههای سرطان رحم بازبینی میکنند. اگر مجبور به استفاده از تاموکسفین شدید در مورد پیشنه خود و خانواده خود با پزشک مشورت کنید. لازم به ذکر است مزایای تاموکسیفن برای درمان سرطان پستان مهمتر از خطر امکان بروز سرطانهای دیگر است.چاقی: خطر ابتلا به سرطان رحم در زنان چاق دو برابر زنان با وزن معمولی است.دیابت و فشار خون بالاابتلا به سرطانهای روده بزرگ و پستان: در زنانی که به سرطان روزده بزرگ یا سرطان سینه مبتلا هستند، خطر بروز سرطان رحم بیشتر است.رنگ پوست: خطر ابتلا در نژاد سفید بیشتر از نژاد سیاه است.مواردی همچون نازائی، نامنظم بودن عادت ماهانه و یائسگی دیررس نیز میتوانند خطرساز باشند.
درمان سرطان رحم
انتخاب روش درمانی به اندازه تومور، شرایط هورمونی بیمار، سن، وضعیت عمومی و بخصوص درجه بندی سرطان رحم بستگی دارد. درمان سرطان رحم اغلب به روش جراحی صورت میگیرد و در مواردی هم از اشعه درمانی استفاده میشود. تعداد کمی از بیماران نیز با شیمی درمانی و هورمون درمانی معالجه میشوند.
جراحی رحم: در این عمل جراحی معمولاً رحم، لولههای رحم و تخمدانها بیرون آورده میشوند که به آن هیسترکتومی نیز گویند. از عوارض بعد از این عمل میتوان به احساس درد و خستگی عمومی اشاره کرد. در خانمهایی که تخمدانهای آنها همزمان با رحم برداشته میشود، فوری یائسه میگردند و علائمی مانند گُر گرفتگی بروز میکند. قابل ذکر است که بعد از جراحی تمایلات جنسی معمولا دستخوش تغییر نمیشود و در صورت تغییر، مشاوره و حمایت روحی بیمار برای خروج از این وضعیت کارساز است.
پرتو درمانی: پرتو درمانی مانند جراحی در واقع درمان محل ضایعه است و فقط سلولهای سرطانی را در محل ضایعه از بین میبرد. این روش ممکن است همراه با جراحی باشد و یا قبل و بعد از جراحی مورد استفاده قرار گیرد. عوارض این روش درمانی به مقدار اشعه و محل ضایعه بستگی دارد. بیماران هنگام درمان و بخصوص در هفتههای آخر خسته هستند. استراحت در این وضعیت لازم است ولی پزشکان توصیه میکنند تا جایی که امکان دارد بیماران فعالیت معمول خود را دنبال کنند.
پرتو درمانی به دو روش انجام میگیرد:
پرتودرمانی خارجی: در پرتودرمانی خارجی، از دستگاه بزرگی در خارج از بدن برای تاباندن پرتو به محل تحت درمان استفاده میکنند. زنان معمولاً بهصورت سرپایی در درمانگاه یا بیمارستان، 5 روز در هفته و برای چند هفته متوالی، پرتودرمانی خارجی میشوند. این برنامه به محافظت از سلولها و بافتهای سالم با پخش و تقسیم شدن دوز کلی پرتودرمانی کمک میکند. هیچگونه مواد رادیواکتیوی را در این نوع پرتودرمانی در بدن کار نمیگذارند.پرتودرمانی داخلی: در پرتودرمانی داخلی محفظهای کوچک از مواد رادیواکتیو را از طریق واژن به مدت چندین هفته در رحم کار میگذارند. برای محافظت دیگران از پرتودهی رادیواکتیو، کسی نمیتواند بیمار را در زمانی که این مواد در بدنش است ملاقات کند و افراد فقط برای مدت کوتاهی میتوانند او را ببینند. بعد از خارج کردن ایمپلنت، هیچ اثری از مواد رادیواکتیو در بدنش نخواهد داشت.
هومورن درمانی: در این روش درمانی، درمان سرطان رحم با هورمون پروژسترون صورت میگیرد و در واقع یک درمان عمومی است که بصورت خوراکی ویا تزریقی مورد استفاده است. سازوکار این روش درمانی به این صورت است که مواد موجود در هورمونها نمیگذارند سلولهای سرطانی به هورمونهایی که برای رشد به آن نیاز دارند، دسترسی داشته باشند یا از آنها استفاده کنند. زنانی که تحت درمان با پروژسترون هستند ممکن است زود خسته شوند و تغییراتی در وزن و اشتهای آنها پیدا شود.
شیمی درمانی: شیمی درمانی در واقع استفاده از داروها است که این داروها خوراکی یا تزریقی هستند. این روش همانند هورمون درمانی یک درمان عمومی است و زمانی که سرطان منتشر شده است، بکار میرود. عوارض شیمی درمانی در هر مورد متفاوت است و به مقدار درمان و نوع دارو بستگی دارد. در این روش درمانی بیماران بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قرار میگیرند، به آسانی خونریزی پیدا میکنند، بدنشان کوفته و انرژی و توان آنها کم میشود و ممکن است دچار ریزش مو، تهوع، استفراغ، کمی اشتهایی و زخمهای دهانی شوند. این علائم به تدریج بعد از دوره درمان از بین میروند.